Overslaan en naar de inhoud gaan

Genen van embryo’s repareren

Genen van embryo’s (het eerste begin van een baby) veranderen is in theorie al mogelijk. Zo zou je kunnen voorkomen dat een kind een erfelijke ziekte krijgt. Nu is het aanpassen van het DNA in embryo’s nog niet toegestaan. Maar als we wel DNA in een embryo mogen aanpassen, waar leggen we dan de grens? En waar moeten we nog meer over nadenken?

CRISPR-Cas

Onderzoekers kunnen al genen repareren in het laboratorium. Dit kan bijvoorbeeld met de techniek CRISPR-Cas. Ze doen onderzoek in (menselijke) cellen of in proefdieren. Maar in Nederland is het verboden om embryo’s te maken speciaal voor onderzoek in een laboratorium. 

In de hele wereld zijn discussies over of het aanpassen van DNA in embryo’s mag worden toegestaan. In Nederland gebeurde dat bij de DNA-dialoog. 

Genen veranderen in embryo

Als de wet verandert, kunnen onderzoekers de genen van een embryo veranderen met een techniek als CRISPR-Cas. Ze kunnen dan bijvoorbeeld een gen repareren dat een erfelijke ziekte veroorzaakt. Zo voorkom je dat een kind (de aanleg voor) die erfelijke ziekte krijgt. Maar dit gebeurt nog niet. Kun je een erfelijke ziekte doorgeven, dan kun je kiezen voor andere mogelijkheden om dit te voorkomen.

Overwegingen rond genen repareren bij embryo's

Ethische bezwaren

Sommige mensen zien embryo's vanaf het begin als menselijk leven. Zij vinden dat je er geen veranderingen in mag aanbrengen. Het past niet bij ieder geloof of levensovertuiging om op deze manier in de natuur in te grijpen. Ook zijn sommige mensen bang dat onderzoekers ‘de perfecte mens’ zullen gaan maken.

Leed voorkomen

Het aanpassen van DNA in een embryo kan mensen de kans geven op een biologisch eigen kind zonder een ernstige aandoening. Hiermee kun je leed voorkomen bij ouders en kinderen, omdat de kinderen deze ziekte niet zullen krijgen.

Welke ziektes en eigenschappen?

Voor sommige erfelijke ziektes kun je DNA aanpassen met CRISPR-Cas. Maar willen we dit voor alle erfelijke aandoeningen doen? Of alleen voor ernstige of onbehandelbare aandoeningen? En hoe bepalen we welke ziektes we ernstig genoeg vinden? En willen we de techniek CRISPR-Cas ook gebruiken voor het veranderen van eigenschappen? Voor eigenschappen die een kind bijvoorbeeld slimmer of langer maken? 

Rechten kind

Als DNA aanpassen wordt toegestaan, hoe zit het dan met het recht van het kind om zelf te beslissen? Want als ouders er voor kiezen om het DNA van hun embryo te veranderen, dan maken zij die keuze voor hun toekomstige kind.

IVF-behandeling

Als het in de toekomst mogelijk wordt om genen te herstellen bij een embryo, is een ivf-behandeling nodig. Een ivf-behandeling is vaak zwaar en duurt meestal lang.

Geen zwangerschapsafbreking

Met CRISPR-Cas zou je ervoor kunnen zorgen dat een kind de erfelijke aandoening niet heeft. Dan hoef je als ouders ook geen prenataal onderzoek te doen naar deze aandoening. En kom je dus niet voor de keus te staan een zwangerschap hierom af te breken.

Heb je een vraag? erfolijnaterfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Naam%3A%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A) (Mail) ons.

Update-datum: 20 juni 2024