Erfelijkheid van oogkleur

Wil je weten hoe het zit met de erfelijkheid van je oogkleur? Heb jij dezelfde kleur ogen als je ouders? Of heb jij een kleur ogen die verder niemand in je familie heeft? Of heeft je kind een oogkleur die niet in je familie voorkomt? Dat is bijzonder, maar het kan. Want oogkleur is op een ingewikkelde manier erfelijk.

Niet altijd dezelfde oogkleur

De meeste baby’s worden geboren met blauwe ogen. In de loop van de tijd kan dit veranderen in iedere kleur.

De genen van je ouders bepalen welke kleur ogen je krijgt. Maar je oogkleur krijg je niet alleen van je ouders. Ook de genen van je (verre) voorouders tellen mee. Daarom kun je een andere oogkleur hebben dan je had verwacht. Je kunt bijvoorbeeld blauwe ogen hebben, terwijl voor zover jij weet blauwe ogen niet in je familie zijn voorgekomen. Of jij en je partner hebben allebei blauwe ogen en jullie kind heeft bruine ogen.

Iris

Het deel van je ogen dat de kleur bepaalt, is de iris. Een andere naam voor de iris is het regenboogvlies. Er zijn heel veel verschillende oogkleuren mogelijk. Maar bij de meeste mensen is de iris (licht)blauw, groen of (donker)bruin.

Je genen bepalen

Oogkleur is erfelijk. Je genen bepalen je oogkleur. Veel van die genen hebben een rol bij het maken van de kleurstof melanine. De hoeveelheid van deze kleurstof in je iris bepaalt je oogkleur.

Er zijn verschillende varianten van deze genen. Sommige varianten van deze genen zorgen voor veel melanine in je ogen. Dan heb je bruine ogen. Door sommige varianten heb je weinig melanine in je ogen. Dan heb je blauwe ogen.

Behalve de genen voor melanine, zijn er ook nog andere genen die bepalen welke kleur ogen je krijgt. Al die verschillende genen samen zorgen waarschijnlijk voor alle verschillende oogkleuren die iemand kan hebben.

Simpel

Eerder dachten onderzoekers dat oogkleur op een simpele manier erfelijk was: mensen met bruine ogen konden kinderen krijgen met bruine of blauwe ogen. En mensen met blauwe ogen konden alleen kinderen krijgen met blauwe ogen. Maar er zijn ook altijd mensen geweest met blauwe ogen die kinderen kregen met bruine ogen. Dus die uitleg voor de erfelijkheid van oogkleur klopte niet.

Bekijk ook het filmpje onderaan.

Zijn jullie familie?

Maar hoe het allemaal precies zit met de erfelijkheid van oogkleur, weten we (nog) niet. Daarom kun je op basis van oogkleur niet vaststellen of je familie van elkaar bent. Dat kan alleen met DNA-onderzoek (verwantschapsonderzoek).