Dragerschapstesten voor mensen uit een afgezonderd dorp

Komen jij en je partner (of jullie voorouders) oorspronkelijk uit hetzelfde, afgezonderde dorp? Dan is er soms meer kans dat jullie voorouders kinderen hebben gekregen met een biologisch familielid. En dan kan de kans groter zijn dat je partner (verre) familie van je is. 

Als je verre biologische familie van elkaar bent, kun je allebei drager zijn van dezelfde autosomaal recessieve ziekte. Dan is er meer kans dat jullie een kind krijgen met die ziekte. Soms kun je dan een dragerschapstest doen.

Dezelfde families, dezelfde ziektes

Mensen van wie de familie uit een afgezonderd dorp komt, stammen vaak af van een klein aantal oerfamilies. In die families kwamen bepaalde erfelijke ziekten voor en mensen waren drager van deze ziektes. Mensen uit die dorpen trouwden vroeger vaker met dorpsgenoten. Daarom hebben mensen uit die dorpen of met voorouders uit die dorpen soms meer kans om drager te zijn van dezelfde ernstige erfelijke ziekte. Dit is bekend van bijvoorbeeld Volendam, Urk en Bunschoten-Spakenburg.

Als je allebei drager bent van dezelfde autosomaal recessieve ziekte, dan is er een kans van 1 op 4 (25%) dat ieder kind van jullie samen de ziekte krijgt.
 

Bepaalde ziektes in bepaalde dorpen

Volendam is een voorbeeld van een dorp waar vaker dezelfde erfelijke ziekte voorkomt. Mensen die hier vandaan komen, hebben een kans van één op drie om drager te zijn van een of meer ernstige aandoeningen, zoals één van de Volendamse ziekten. Voor paren uit Volendam of die allebei voorouders hebben uit Volendam is er een speciaal kinderwensspreekuur. Zij kunnen een dragerschapstest doen.

Bij mensen uit Urk komt de ziekte van Van Buchem vaker voor. In Bunschoten-Spakenburg zien we vaak de erfelijke stofwisselingsziekte benigne recidiverende intrahepatische cholestase (BRIC).

Dragerschapstest

Hebben jij en je partner meer kans op dragerschap omdat jullie (of jullie voorouders) uit hetzelfde dorp komen? Dan kun je dit bespreken met de huisarts of verloskundige, het liefst voordat je probeert zwanger te worden. Als er risico’s zijn, kan de huisarts of verloskundige jullie verwijzen naar een erfelijkheidsarts (klinisch geneticus). Die kan een dragerschapstest laten doen. De kosten worden dan vergoed door de zorgverzekering. Het kan wel zijn dat je een deel moet betalen vanwege het eigen risico. Je kunt dit navragen bij de zorgverzekeraar

Lees ook het verhaal van Emma, die er jaren later achter kwam dat zij en haar man drager zijn van een Volendamse ziekte.

Heb je een vraag? erfolijnaterfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Naam%3A%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A) (Mail) ons.

Updatedatum: 18 juli 2025