Erfelijke hyperekplexie
Erfelijke hyperekplexie (HPX) is een ziekte van het zenuwstelsel. Iemand met deze ziekte schrikt sneller en heftiger dan normaal en wordt dan stijf. De oorzaak van deze ziekte is een verandering in een gen.
De kenmerken van erfelijke hyperekplexie kunnen al voor de geboorte beginnen. Het wordt niet altijd herkend als een baby hyperekplexie heeft.
Kenmerken van erfelijke hyperekplexie zijn:
- Heel erg schrikken. Bijvoorbeeld als iemand een geluid hoort of wordt aangeraakt. Dan kan iemand schokkende bewegingen maken en extra met de ogen knipperen. Ook wordt hij of zij dan stijf. Pasgeboren baby's kunnen dan een tijdje stoppen met ademhalen. Hierdoor kunnen de hersenen beschadigen of ze kunnen doodgaan
- Door het schrikken krijgen kinderen vaker een liesbreuk, een navelbreuk, en/of een darmafsluiting. Bij de geboorte kan hun heup uit de kom zitten
- Sommige kinderen ontwikkelen zich minder goed. Soms wordt dat beter als ze ouder worden.
- Bij het in slaap vallen kan iemand snelle schokkende bewegingen maken. Tijdens het slapen kunnen armen en benen bewegingen maken
- Sommige mensen hebben epilepsie
Als iemand erg schrikt kan hij of zij vallen en/of gewond raken.
Hoe vaak iemand heftig schrikt verschilt tussen personen. Het is vaak erger als iemand bijvoorbeeld veel emoties heeft, zenuwachtig of moe is. Als iemand volwassen wordt, worden de aanvallen vaak minder heftig.
Soms is hyperekplexie het gevolg van een andere ziekte. Bijvoorbeeld van een stofwisselingsziektes of ziektes van de hersenen. Dat is niet hetzelfde als erfelijke hyperekplexie.
Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.
-
Andere namen voor deze ziekte
Aangeboren stiff person syndroom
Hereditaire hyperekplexie
Congenitaal stijve man syndroom
Congenital stiff man syndrome
Stijve baby syndroom
Stiff baby syndrome
Familiaire schrikziekte
Familial startle disease
Ziekte van Kok
Kok disease
HPX -
Hoe wordt deze ziekte vastgesteld?
Een dokter kan vaststellen dat iemand hyperekplexie heeft, als hij of zij de kenmerken heeft die hierboven staan.
Dan kunnen er ook verschillende onderzoeken worden gedaan. Er kan bijvoorbeeld een hersenfilmpje (EEG) worden gemaakt.
Die onderzoeken worden ook gedaan om te kijken of de oorzaak van de hyperekplexie misschien een andere ziekte is.Soms kan je door DNA-onderzoek te doen zeker weten of iemand de ziekte heeft.
-
Is er behandeling voor deze ziekte?
Erfelijke hyperekplexie is niet te genezen.
Als snel na de geboorte duidelijk is dat de baby erfelijke hyperekplexie heeft, kan met medicijnen zoveel mogelijk voorkomen worden dat het schrikken ernstige gevolgen heeft voor de baby.Bij oudere kinderen en volwassenen kan iets vasthouden helpen om minder vaak en erg te schrikken. Bijvoorbeeld de hand van iemand anders of een knuffel. Er zijn medicijnen die ervoor kunnen zorgen dat iemand minder heftig schrikt.
Ook fysiotherapie en ondersteuning door een psycholoog of maatschappelijk werker kunnen helpen.
-
Hoe vaak komt het voor?
We weten niet hoe vaak erfelijke hyperekplexie voorkomt.
-
Wat is de oorzaak van deze ziekte?
De oorzaak van deze ziekte is een verandering in een gen.
Iemand met erfelijke hyperekplexie kan een verandering hebben in het GLRA1-gen, het GLRB-gen, het SLC6A5-gen, of het ATAD1-gen.
Het GLRA1-gen ligt op chromosoom 5, op de lange (q-) arm, op plek 33.1 (5q33.1).
Het GLRB-gen ligt op chromosoom 4, op de lange (q-) arm, op plek 32.1 (4q32.1).
Het SLC6A5-gen ligt op chromosoom 11, op de korte (p-) arm, op plek 15.1 (11p15.1).
Het ATAD1-gen ligt op chromosoom 10, op de lange (q-) arm, op plek 23.31 (10q23.31)Waarschijnlijk zijn nog niet alle genen gevonden waar de verandering in kan zitten.
-
Is deze ziekte erfelijk?
Ja, erfelijke hyperekplexie kan op verschillende manieren erfelijk zijn.
Je kunt de ziekte krijgen als één van je ouders de verandering in het gen heeft. Dit heet autosomaal dominante overerving.
Of je kunt deze ziekte krijgen als je van allebei je ouders het gen met de verandering erft. Dat heet autosomaal recessieve overerving.
Of je bent de eerste in de familie met de ziekte. Dan kan het gaan om een nieuwe verandering in het gen. -
Kinderwens
Heb je misschien kans op (nog) een kind met erfelijke hyperekplexie? Dan heb je mogelijk verschillende keuzes. Je kunt erover praten met je dokter. Die kan je verwijzen naar een erfelijkheidsarts (klinisch geneticus). Het gesprek over de verschillende keuzes kun je voorbereiden.
Of embryoselectie (PGT) in jullie geval mogelijk is, kun je met je dokter bespreken.
-
Meer info voor patiënten
- KinderneurologieInformatie geschreven door een kinderneuroloog
- MedlinePlus GeneticsInformatie in het Engels
- Genetic and Rare Diseases Information Center (GARD)Informatie in het Engels, met een overzicht van hoe vaak bepaalde kenmerken voorkomen.
- National Organization for Rare Disorders (NORD)Informatie in het Engels
-
Meer info voor artsen
- Erfelijke hyperekplexie (Orphanet)
- GeneReviews
- OMIMFenotypische serie
-
Expertisecentra
-
- UMCG Expertisecentrum voor Bewegingsstoornissen Groningen
- Polikliniek Neurologie
- Hanzeplein 1
- 9713 GZ GRONINGEN
- +31 (0)50 361 3500
- Orpha.net Expertlink
-
- AECO - Amsterdam UMC Expertisecentrum Ontwikkelingsstoornissen
- Kinderpolikliniek Klinische Genetica
- Meibergdreef 9
- 1105 AZ AMSTERDAM
- +31 (0)20 566 8000
- Orpha.net Expertlink
-
- ENCORE - Expertisecentrum Erfelijke Neuro-Cognitieve Ontwikkelingsstoornissen Rotterdam, Erasmus MC
- Afdeling Algemene Kindergeneeskunde
- Dr. Molewaterplein 40
- 3015 GD ROTTERDAM
- +31 (0)10 703 6146
- secretariaatalkg@erasmusmc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Radboudumc Expertisecentrum voor Aangeboren Ontwikkelingsstoornissen
- Sectie Klinische Genetica
- Geert Grooteplein-Zuid 10
- 6525 GA NIJMEGEN
- +31 (0)24 361 3946
- erfelijkheid@radboudumc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- LUMC-Juliana Kinderziekenhuis-Reinier de Graaf Gasthuis Expertisecentrum voor Zeldzame Aangeboren Afwijkingen en Verstandelijke Beperking
- LUMC - Leids Universitair Medisch Centrum
- Albinusdreef 2
- 2333 ZA LEIDEN
- +31 (0)71 526 9111
- Orpha.net Expertlink
-
- LUMC-Juliana Kinderziekenhuis-Reinier de Graaf Gasthuis Expertisecentrum voor Zeldzame Aangeboren Afwijkingen en Verstandelijke Beperking
- Juliana Kinderziekenhuis
- Els Borst-Eilersplein 275
- 2545 AA DEN HAAG
- +31 (0)70 210 0000
- Orpha.net Expertlink
-
- LUMC-Juliana Kinderziekenhuis-Reinier de Graaf Gasthuis Expertisecentrum voor Zeldzame Aangeboren Afwijkingen en Verstandelijke Beperking
- Reinier de Graaf Gasthuis
- Reinier de Graafweg 5
- 2625 AD DELFT
- +31 (0)15 260 3060
- Orpha.net Expertlink
-
- Centrum voor Lysosomale en Metabole Ziekten
- Centrum voor Lysosomale en Metabole Ziekten
- Dr. Molewaterplein 40
- 3015 GD ROTTERDAM
- +31 (0)10 704 4840
- metaboolcentrum@erasmusmc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Amsterdam UMC Expertisecentrum voor Erfelijke Metabole Ziekten
- Amsterdam UMC
- Meibergdreef 9
- 1105 AZ AMSTERDAM
- +31 (0)20 566 9111
- ecza@amsterdamumc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
-
Updatedatum
27 november 2023