Ik was benieuwd waar mijn voorouders vandaan komen

Dragerschap ziektes

‘De interesse naar mijn DNA kwam ook voort uit mijn werk. Ik bespreek als docent genen en erfelijke aanleg voor aandoeningen en dan benoem ik wat je wel en niet uit je DNA kunt halen. Dan neem ik de uitslag van mijn test als voorbeeld. Tijdens de lessen benoem ik ook altijd de nadelen van de test.

Het testbedrijf gaf aan dat ze niet naar alle soorten dragerschap van ziektes kijken, maar naar een paar. Ze keken bijvoorbeeld naar genen die een relatie hebben met cystic fibrosis (taaislijmziekte). Ik kon ook aankruisen wat ik niet wilde weten, bijvoorbeeld of ik meer kans had op Parkinson of Alzheimer. Als ik ziektes kan krijgen waar ik toch niets aan kan doen, wil ik het niet weten. En als ik ergens een risico voor zou hebben, dan zou ik er liever eerst met een arts, of met een geneticus over praten. Bij zo’n bureau gaat het anders, je wordt niet begeleid, alles gaat per mail. Bepaalde uitslagen zou ik sowieso niet krijgen, omdat die zijn afgeschermd vanwege de Europese wetgeving. In Amerika mogen ze veel meer.’

Leefstijl

‘Ik vind wel dat je er goed over na moet denken of je bepaalde dingen wilt weten. Bijvoorbeeld over gezondheidsrisico’s. Of stel je ontdekt dat je voorouders ergens anders vandaan komen dan verwacht en dat brengt bijvoorbeeld een familiegeheim aan het licht? Dat kan nogal wat invloed hebben. 

Het leek mij zinvol als ik informatie zou krijgen waardoor ik bepaalde gezondheidsproblemen zou kunnen voorkomen. Stel dat ik bijvoorbeeld meer kans heb op diabetes type 2 of aanleg heb voor een hoog cholesterol. Dan zou ik mijn leefstijl kunnen verbeteren, of regelmatige controles kunnen laten doen.’

Voorouder uit Engeland

‘De uitslag kreeg ik op een website, in een beschermde omgeving. Die website wordt steeds bijgewerkt. Laatst kreeg ik weer een nieuw op maat ‘health-action plan’. Dan staan er nieuwe adviezen in die beveiligde omgeving. Bijvoorbeeld over je eetgedrag, bewegen en roken, met het advies om een afspraak te maken met een arts als je een hoger risico hebt. 

Na 6 weken kreeg ik de uitslag. Het was niet verrassend om te horen waar mijn voorouders vandaan kwamen. Ze kwamen uit Duits/Franse hoek, ongeveer regio Brabant, waar ik vandaan kom. Toch zou er ook een voorouder uit Engeland zijn, dat verbaasde me. Ik heb me even in onze stambomen gestort, die op internet staan, maar daar was dat niet terug te vinden.’ 

Neanderthaler DNA

‘Wat ik leuk vond, is dat er stukjes neanderthaler DNA in mijn DNA werd aangetroffen. Bijzonder vond ik dat. Dat blijkt bij bijna alle mensen van Europese afkomst zo te zijn. Er stond ook dat mijn lengte 0,1 inch groter was dan gemiddeld maar dat zegt natuurlijk niets.

Er werden bij mij ook twee kleine afwijkingen gevonden in het gen dat zorg draagt voor de ijzeropslag. Dat was voor mij aanleiding om bloeddonor te worden, want dan checken ze automatisch je ijzergehalte. Inmiddels ben ik geen bloeddonor meer, omdat ik meestal een te laag ijzer had.

De uitslag ging ook over niet zulke belangrijke eigenschappen. Bijvoorbeeld of je voorkeur hebt voor hartige of juist zoete snacks. Of hoeveel oorsmeer je aanmaakt. Of je gevoelig bent voor muggenbeten of een kuiltje in je kin hebt, maar daar heb ik geen genetische test voor nodig. Ook je oogkleur en haarkleur halen ze uit je DNA. Ik realiseerde me toen pas goed dat je op basis van je DNA een daderprofiel kunt aanmaken, als iemand gezocht wordt.’ 

 

Achteraf nadenken

'Vooral achteraf ging ik nadenken over wat er met mijn DNA en de met de uitslag zou kunnen gebeuren. Stel dat het systeem gehackt wordt? Ligt mijn DNA dan op straat? Kan het ooit terecht komen bij verzekeraars? Je gaat er niet van uit maar ik vind het wel een risico.

Ik deed deze test ook voor de leuke, vermakelijke feitjes en daarvan kreeg ik er een paar. In het begin was ik enthousiast, zo van ja, laten we dit met het hele gezin doen. Maar ik weet niet of de leuke feitjes die je te weten komt, opwegen tegen minder leuk nieuws dat je ook kunt krijgen. Stel dat ik afwijkingen had gehad in enkele cystic fibrosis-genen, dan was ik me ongerust gaan maken, voor mijn kinderen of hun toekomstige kinderen. Dan had het van alles los kunnen maken waar je nooit eerder bij stil hebt hoeven staan.'

In dit interview staan persoonlijke ervaringen van mensen. Hiermee geven wij je geen advies, maar het interview geeft (achtergrond) informatie over de keuzes die mensen kunnen maken over erfelijke aandoeningen en DNA-testen.