HNF1B-MODY (MODY 5)
Bij mensen met HNF1B-MODY (MODY5) kunnen de nieren, de urinewegen, de alvleesklier en de geslachtsorganen niet goed gemaakt zijn. Daardoor werken die organen soms niet goed. Als de alvleesklier niet goed werkt, dan kan iemand diabetes krijgen.
De oorzaak van HNF1B-MODY is een verandering in een gen.
Kenmerken die passen bij HNF1B-MODY zijn:
- Niercysten, kleine nieren, of maar één nier. Bij sommige mensen werken de nieren toch nog goed genoeg. Bij anderen niet, die krijgen last van nierfalen.
- Smalle urinewegen, of het terugstromen van de plas van de blaas naar de nieren.
- Diabetes als iemand ongeveer 24 jaar is.
- Geen auto-antistoffen tegen bèta-cellen in de alvleesklier. De meeste mensen met diabetes type 1 hebben auto-antistoffen. Bètacellen zijn de cellen die insuline maken.
- Problemen met het verteren van voedsel. Dan kan iemand last hebben van buikpijn, vettige, plakkerige en dunne poep. Ook kan iemand gewicht verliezen.
- De vrouwelijke geslachtsorganen of de mannelijke geslachtsorganen zijn niet goed gemaakt. Vrouwen kunnen bijvoorbeeld niet ongesteld worden. Mannen kunnen bijvoorbeeld niet-ingedaalde teelballen of hypospadie hebben.
Mensen met HNF1B-MODY kunnen ook last hebben van jicht, hyperparathyreoïdie, problemen met de lever, te weinig van de stof magnesium in het bloed, of een autisme spectrum stoornis.
HNF1B-MODY kan een kenmerk zijn van het 17q12 deletie syndroom.
Welke kenmerken iemand heeft en hoe ernstig die zijn, is van persoon tot persoon verschillend.
MODY is een naam voor een groep ziektes. Je kunt op deze website ook informatie vinden over: GCK MODY (MODY2), HNF4A MODY (MODY1), HNF1A MODY (MODY3).
Of doe de quiz over erfelijke vormen van het Diabetes Fonds.
Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.
-
Andere namen voor deze ziekte
HNF1B related diabetes and renal disease
Renal cysts and diabetes syndrome
RCAD syndrome
Syndroom van niercysten en diabetes
Maturity Onset Diabetes of the Young type 5
ADTKD-HNF1b
HNF1b nefropathie -
Hoe wordt deze ziekte vastgesteld?
Een dokter kan denken aan HNF1B-MODY als iemand kenmerken heeft zoals die hierboven staan.
Een dokter kan HNF1B-MODY vaststellen door verschillende onderzoeken te doen.
Zoals echo-onderzoek van de nieren en de geslachtsorganen en onderzoek van de plas. Bloedonderzoek of iemand diabetes, problemen met de nieren en/of de lever heeft. En onderzoek van de poep of de de alvleesklier de stoffen maakt die nodig zijn om voeding uit het eten te halen.
Met DNA-onderzoek kan vastgesteld worden of iemand HNF1B-MODY heeft.
Een psychiater kan vaststellen of iemand autismespectrumstoornis heeft. -
Is er behandeling voor deze ziekte?
HNF1B-MODY kan niet genezen. De behandeling hangt af van de kenmerken die iemand heeft. Dokters kijken dan of een behandeling nodig is en wat die behandeling dan is.
Iemand met diabetes krijgt meestal insuline, soms eerst pillen. Ook is het dan nodig om anders te gaan eten en drinken.
Als de nieren heel slecht werken en iemand last krijgt van nierfalen, is soms dialyse nodig, of een niertransplantatie.
-
Hoe vaak komt het voor?
We denken dat ongeveer 2 tot 4 van de 100 kinderen en jong volwassenen met diabetes én met (voor)ouders uit Eurpa, Noord-Amerika, of Australië MODY hebben.
We weten nog niet hoe vaak het voorkomt bij mensen met (voor)ouders uit andere delen van de wereld. -
Wat is de oorzaak van deze ziekte?
De oorzaak van HNF1B-MODY is een verandering in een gen.
Bij HNF1B-MODY zit die verandering in het HNF1B-gen. Dat gen ligt op het chromosoom 17, op de lange (q) arm, op plek 12 (17q12).
Door de verandering kan er iets misgaan bij het maken van sommige organen. Vaak gaat het dan om de nieren, de urinewegen, de alvleesklier en de geslachtsorganen. Die organen kunnen dan minder goed werken.
Dit kan zorgen voor de klachten van HNF1B-MODY.
-
Is deze ziekte erfelijk?
Ja, HNF1B-MODY is erfelijk. Je kunt de aandoening krijgen als één van je ouders de verandering in het gen heeft. Dit heet autosomaal dominant erfelijk.
Iemand kan ook de eerste de familie zijn met HNF1B MODY. Dan is de oorzaak een nieuwe verandering in het gen.
Mensen met dezelfde verandering in het gen kunnen verschillende kenmerken hebben van HNF1B-MODY. Ook binnen dezelfde familie. Dat heet variabele expressie.
-
Kinderwens
Heb jij of je partner HNF1B-MODY en wil je een kind? Dan kun je dit bespreken met je dokter voordat je zwanger wordt. Misschien hebben jullie verschillende keuzes. Je kunt erover praten met je dokter. Die kan je verwijzen naar een erfelijkheidsarts (klinisch geneticus). Het gesprek over de verschillende keuzes kun je voorbereiden.
HNF1B MODY kan gevolgen hebben voor je behandeling en misschien zijn er tijdens de zwangerschap extra controles nodig.Of embryoselectie (PGT) mogelijk is, kun je bespreken met je dokter.
-
Meer info voor patiënten
- HFN1B-geassocieerde ziekteInformatieblad geschreven door erfelijkheidsartsen
- Wat is HNF1beta geassocieerde nierziekte?Informatie van nieren.nl, een website van de NVN en de Nierstichting
- Wat is MODY?Informatie van de Diabetesvereniging Nederland, ook voor lotgenotencontact
- Welke soorten diabetes zijn er?Informatie van de Cyberpoli
- Diabetes kan ook erfelijk zijn: MODYInformatie voor de patiënt
- Wanneer je kind MODY 5 heeft Informatie voor ouders
- Diabetes Centrum Leiden (LUMC)Behandelt patiënten met MODY
- Monogenetische diabetesInformatie van Diabeter, behandelcentrum voor MODY diabetes
- Zorgstandaard Monogenetische Diabetes (Nederlandse Diabetes Federatie)
- Diabetes Trefpunt NederlandOnline platform voor mensen met diabetes en hun naasten
- Filmpje 'Vaak krijgen mensen met MODY eerst een andere diagnose'Internist-endocrinoloog Marielle Schroijen is gespecialiseerd in erfelijke vormen van diabetes
- Filmpje Living with MODYHet verhaal van Marie en haar dochter Karlee. Engels gesproken, duurt bijna 6 minuten
- Maturity-onset diabetes of the young (MedlinePlus Genetics)Informatie in het Engels over de verschillende typen MODY. RCAD is de Engelse naam voor HFN1B-geassocieerde ziekte
-
Meer info voor artsen
- HFN1B-geassocieerde ziekteInformatieblad geschreven door erfelijkheidsartsen
- Diagnose MODY nog vaak gemistBrochure voor de huisarts
- Zorgstandaard Monogenetische diabetes (Nederlandse Diabetes Federatie)
- Differentiaal Diagnose DiabetesSystematisch overzicht van verschillende (sub)typen diabetes
- HNF1B-gerelateerde autosomaal dominante tubulo-interstitiële nierziekte (Orphanet)
- HNF1B Mody & RCAD (DiabetesGenes)Informatie van de Monogenic Diabetes and Molecular Genetics teams van de University of Exeter Medical School en de Royal Devon University Healthcare NHS Foundation Trust (Exeter, GB)
- Renal cysts and diabetes syndrome, MODY5 (OMIM)
- MODY Overview (GeneReviews)
- How do I diagnose Maturity Onset Diabetes of the Young in my patients?Colclough K, Patel K. Clin Endocrinol (Oxf). 2022 Oct;97(4):436-447
-
Expertisecentra
-
- LUMC Expertisecentrum voor Zeldzame Endocriene en Bot Stoornissen
- LUMC - Leids Universitair Medisch Centrum
- Albinusdreef 2
- 2333 ZA LEIDEN
- +31 (0)71 526 9111
- Orpha.net Expertlink
-
- Radboudumc Expertisecentrum voor Zeldzame Nierziekten
- Afdeling Kindernefrologie
- Geert Grooteplein-Zuid 10
- 6525 GA NIJMEGEN
- +31 (0)24 361 4415
- secretariaat.vkkg@radboudumc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- UMCG Expertisecentrum voor Erfelijke Nierziekten
- UMCG - Universitair Medisch Centrum Groningen
- Hanzeplein 1
- 9713 GZ GRONINGEN
- +31 (0)50 361 6161
- Orpha.net Expertlink
-
- UMC Utrecht Expertisecentrum voor Erfelijke en Aangeboren Nier- en Urinewegaandoeningen
- Polikliniek Genetica
- Heidelberglaan 100
- 3584 CX UTRECHT
- +31 (0)88 755 3800
- erfadv@umcutrecht.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Erasmus MC Expertisecentrum voor Zeldzame Ziekten van Nieren en Urinewegen
- Erasmus MC - Erasmus Medisch Centrum
- Dr. Molewaterplein 40
- 3015 GD ROTTERDAM
- +31 (0)10 704 0704
- info@erasmusmc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
-
Wat is de oorzaak van deze ziekte?
23 augustus 2023