Epigenetica
Het besturingssysteem van je genen wordt ‘epigenetica’ genoemd. Dit systeem bepaalt of een gen wel of niet actief is. En die genen bepalen weer hoe je lichaam werkt en hoe het zich ontwikkelt. Als het besturingssysteem van je genen niet goed functioneert, kunnen genen hun taak soms niet uitvoeren. Daardoor kun je ziek worden.
Epigenetische veranderingen
Het besturingssysteem van je genen kan door omstandigheden zoals stress, luchtvervuiling, slechte leefomstandigheden of veroudering veranderen. Dat noem je ‘epigenetische veranderingen’. Je kunt ze ook van je ouders erven. Dan heb je ze al vanaf je geboorte.
Bij epigenetische veranderingen zit er geen foutje of verandering in een gen, maar alleen in het besturingssysteem. Daardoor gaat je lichaam soms anders werken, of je wordt er zelfs ziek door. Je kunt er vaak niks aan doen als er epigenetische veranderingen (zijn) ontstaan.
Lees er meer over in het cahier Epigenetica van Biowetenschap+maatschappij.
Hongerwinter
Hoe epigenetische veranderingen de werking van je lichaam kunnen beïnvloeden, blijkt uit het voorbeeld van de Hongerwinter van 1944-1945. Tijdens die winter hadden veel mensen veel te weinig te eten. Ook de vrouwen die toen zwanger waren.
De kinderen van sommige van deze vrouwen kregen op latere leeftijd meer gezondheidsproblemen zoals overgewicht, een hoog cholesterol en hart- en vaataandoeningen. Daar is bijna zestig jaar later onderzoek naar gedaan. Daaruit bleek dat bij die kinderen epigenetische veranderingen waren ontstaan tijdens de Hongerwinter. Daardoor werkt bij hen een gen niet goed dat een rol speelt bij de groei en de ontwikkeling van het lichaam.
Ziektes en epigenetica
Verschillende ziektes kunnen ontstaan door epigenetische veranderingen.
Voorbeelden daarvan zijn Angelman syndroom, fragiele X syndroom en Prader-Willi syndroom.
Zulke ziektes zijn soms lastig op te sporen met DNA-onderzoek omdat daarbij naar foutjes in DNA wordt gekeken en niet naar epigenetische veranderingen. Sinds een paar jaar is er onderzoek dat juist naar epigenetische veranderingen kijkt. Dat heet EpiSign-onderzoek.
Wetenschappers doen onderzoek naar medicijnen en methodes die misschien epigenetische veranderingen ongedaan kunnen maken. Lees er hier meer over.
Veranderingen in het DNA
Naast epigenetische veranderingen, kun je van je ouders ook veranderingen in de code van genen zelf erven. Soms gaat het om een afwijking die een ziekte kan veroorzaken. Op die manier kun je een ziekte erven.
Heb je een vraag? erfolijn
erfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.
Update-datum: 20 augustus 2024